URAZY STAWU SKOKOWEGO
Potocznie nazywany „skręceniem kostki” to jeden z najczęstszych urazów w obrębie stawu skokowego. Występuje najczęściej u sportowców i osób uprawiających aktywność sportową, ale nie omija również osób cechujących się słabą stabilizacją obwodową lub wiotkością wielostawową. Uraz przyjmuje jedną z dwóch postaci, których mechanizmy prezentujemy poniżej:
- Mechanizm supinacyjny – występuje w sytuacji, kiedy stopa „ucieka” do środka, jej przyśrodkowa część unosi się, a ciężar ciała przenosi się na brzeg boczny. W wyniku działania tego mechanizmu dochodzi do uszkodzenia struktur po zewnętrznej stronie, na które składają się więzadła: piętowo – strzałkowe, skokowo-piętowe oraz skokowo-strzałkowe przednie.
- Mechanizm ewersyjny – spotykany rzadziej, jest odwrotnością mechanizmu supinacyjnego. W tym przypadku brzeg boczny unosi się do góry, a ciężar ciała jest przenoszony na stronę przyśrodkową stopy. W wyniku działania tego mechanizmu dochodzi do uszkodzenia struktur w obszarze więzadła piszczelowo-piętowego oraz piszczelowo-skokowego tylnego.
Diagnostyka urazu przebiega w oparciu o badanie fizykalne, na które składa się: wywiad medyczny, palpacja oraz ocena ruchomości. W przypadku znacznych dolegliwości występujących u pacjenta, diagnostyka jest pogłębiona obrazowaniem RTG wykluczającym występowanie złamań w obrębie stopy i stawu skokowego, oraz obrazowaniem ultrasonograficznym (USG) pozwalającym na ocenę faktycznego stanu więzadeł i ścięgien.
Skręcenie stawu skokowego podlega kwalifikacji w następujących stopniach:
I stopnia (naciągnięcie więzadeł) – w tym przypadku występuje lekki obrzęk i krwiak, a pacjent wykazuje wyraźną tkliwość dotykową oraz bolesność w stawie,
II stopnia (naderwanie wiązadeł) – występuje wyraźny obrzęk oraz duży krwiak z tendencją do rozlewania się na większą część stopy; tkliwość dotykowa oraz ból są wyraźnie nasilone, a kontuzji towarzyszy niewielka niestabilność stawu,
III stopnia (rozerwanie wiązadeł) – występuje duża niestabilność w stawie oraz wyraźny obrzęk i krwiak.
Poważniejszym urazem od opisywanego wyżej skręcenia jest zwichnięcie stawu skokowego. W tym przypadku dochodzi do przemieszczenia się powierzchni stawowych, a często również do rozerwania torebki stawowej. Terapię tego urazu, w zależności od oceny medycznej, warto oprzeć na jednym z dwóch protokołów: RICE lub MEAT. Ich struktura przedstawia się następująco:
(R) Rest – czyli odpoczynek i ograniczenie aktywności.
(I) Ice – schładzanie kontuzjowanego miejsca. Najskuteczniejszą metodą gabinetową jest krioterapia, a w warunkach domowych można do tego wykorzystać zimne okłady, termożele, bądź mrożonki. Zimno działa przeciwbólowo na kontuzjowane miejsce oraz zmniejsza jego stan zapalny oraz obrzęk.
(C) Compress – ucisk, uzyskanie efektu jest możliwe przez zastosowanie bandaża elastycznego lub opaski uciskowej.
(E) Elevation – właściwe ułożenie kontuzjowanej osoby poprzez uniesienie chorej kończyny powyżej poziomu serca, co skutkuje lepszym wchłanianiem się obrzęku.
Protokół MEAT jest obecnie częściej rekomendowanym sposobem postępowania. Stosowany głównie w przypadkach uszkodzeń ścięgien i więzadeł, szczególnie polecany dla sportowców:
(M) Movement (Ruch) – odpowiedzialny za stymulację gojenia się urazu oraz zmniejszenie prawdopodobieństwa tworzenia się blizn o nieprawidłowej strukturze.
(E) Exercise (Ćwiczenia) – niezwłocznie wprowadzona aktywność fizyczna, w oparciu o indywidualnie opracowane ćwiczenia, zmniejsza ryzyko ponownego wystąpienia kontuzji oraz eliminuje niekorzystne następstwa wynikające z unieruchomienia, np. przykurcze lub zaniki mięśniowe.
- Analgetics (Środki przeciwbólowe) – leki o działaniu przeciwzapalnym mogą hamować proces gojenia się urazu. Zapobiegając tej sytuacji rekomenduje się stosowanie środków przeciwbólowych pochodzenia naturalnego, np. enzymów proteolitycznych takich jak bromelaina i papaina.
(T) Treatment (Leczenie/Fizjoterapia) – indywidualny plan rehabilitacji przygotowany i zrealizowany przez specjalistę fizjoterapii pozwala na skrócenie czasu powrotu do zdrowia pacjenta oraz jego pełnej aktywności fizycznej.
Szeroki wybór metod stosowanych w rehabilitacji pacjenta, pozwala specjaliście na precyzyjne dostosowanie programu do konkretnego przypadku medycznego. W wyniku oceny funkcjonalnej, stanu zdrowia pacjenta oraz obranych celów terapeutycznych możliwe jest zastosowanie:
– zabiegów z zakresu fizykoterapii, a w szczególności krioterapii, magnetoterapii, elektroterapii lub laseroterapii,
– zabiegów z zakresu terapii manualnej z zastosowaniem takich technik, jak np. masaż poprzeczny, a w trudniejszych i bardziej złożonych przypadkach, mobilizacji stawowych oraz pracy z tkankami miękkimi w wyższych partiach ciała,
– ćwiczeń z zakresu kinezyterapii, pozwalających poprawić ruchomość pacjenta, jego stabilizację i czucie głębokie. Stosowane są również ćwiczenia wzmacniające wykonywane z oporem.
Kinezyterapia, czyli ćwiczenia rehabilitacyjne, to również ważny aspekt profilaktyczny. Prawidłowo przeprowadzony proces rehabilitacyjny powinien mieć swoją kontynuację w działaniach profilaktycznych, zapobiegających nawrotom kontuzji w przyszłości. Właściwa diagnoza czynników sprzyjających nawracającym skręceniom, dzięki wprowadzonym ćwiczeniom, pozwala na ich eliminację. Szczególnie narażone na powracające kontuzje są osoby z cechami wiotkości wielostawowej, słabą stabilizacją stawów obwodowych, osoby z wadami stóp (płaskostopie, koślawość, szpotawość) oraz osoby użytkujące niewłaściwe obuwie. Działania profilaktyczne można poszerzyć indywidualnym zaopatrzeniem ortopedycznym pacjenta, zabezpieczając jego stopę, np. wkładką ortopedyczną oraz zaleceniami w zakresie stosowanego obuwia.
Tagi : rehabilitacja stawu skokowego Szczecin, skręcenie stawu skokowego rehabilitacja Szczecin
Rehabilitacja stawu skokowego ⭐⭐⭐⭐⭐
Głosów 16