REHABILITACJA PO ZŁAMANIU
Złamanie to przerwanie ciągłości kości, połączone z bólem, z ograniczeniem funkcji i zmianą kształtu kości. Najczęściej dochodzi do niego w wyniku urazu/upadku o dużej sile. Istnieje wiele kryteriów podziału złamań, np. ze względu na przyczynę czy przebieg szczeliny złamania, na podstawie obrażeń skóry.
Wyróżniamy złamania:
- zamknięte (bez przerwania ciągłości skóry),
- otwarte (z przerwaniem ciągłości skóry),
- zaklinowane (złamane kości nachodzą na siebie),
- proste (uszkodzona jest kość),
- powikłane (oprócz kości uszkodzeniu ulegają np. naczynia krwionośne),
- wieloodłamowe (kość łamie się na wiele części),
- skośne (przebieg szczeliny złamania biegnie pod skosem),
- poprzeczne,
- spiralne,
- zielonej gałązki (uszkodzenie częściowe, dotyczy dzieci),
- przeciążeniowe,
- awulsyjne (przyczyną złamania jest pociągnięcie),
- kompresyjne (przyczyną złamania jest zgniecenie),
- patologiczne (osteoporoza, nowotwory, choroby wrodzone).
Objawy złamania:
- ograniczenie ruchomości kończyny,
- nienaturalne ułożenie kończyny,
- ból, który nasila się w czasie ruchu,
- obrzęk,
- krwiak,
- zasinienie lub nienaturalna bladość skóry,
- zanik tętna poniżej uszkodzonego miejsca,
- mrowienie, utrata czucia w kończynie,
- rana, z której wystają odłamy kostne (przy złamaniu otwartym).
Diagnostyka złamania opiera się na:
- wywiadzie medycznym,
- badaniu klinicznym,
- wykonaniu zdjęcia RTG.
Głównym celem leczenia jest nastawienie kości, aby umożliwić jej jak najlepsze warunki do zrostu. O metodzie leczenia decyduje lekarz. W zależności od przypadku, złamane kości nastawia się ręcznie lub operacyjne za pomocą metalowych płyt, śrub, gwoździ. Następnie stosuje się unieruchomienie kości wraz z dwoma najbliższymi stawami. Najczęściej stosowany jest opatrunek gipsowy. Zrost kostny kliniczny trwa ok 6-8 tygodni, tyle ile zalecane jest unieruchomienie, a zrost rzeczywisty nawet do roku.
Postępowanie fizjoterapeutyczne w złamaniach będzie obejmowało różne aspekty, w zależności od rodzaju złamania, sposobu leczenia, czasu unieruchomienia, stanu pacjenta, jego wieku i sprawności fizycznej. Rehabilitację po złamaniach zaczyna się najwcześniej jak to tylko możliwe, gdyż dłuższe unieruchomienie może doprowadzić do wielu powikłań:
- braku zrostu w miejscu złamania,
- osłabienia siły mięśniowej,
- powstania przykurczów,
- obkurczenia torebki stawowej,
- ograniczenia zakresu ruchomości,
- powikłań ze strony układu oddechowego (zapalenie płuc),
- powikłań ze strony układu naczyniowego (zakrzepica),
- zespołu Sudecka,
- przykurczu niedokrwiennego Volkmanna.
Etapy rehabilitacji: :
1. Okres unieruchomienia:
- profilaktyka oddechowa,
- profilaktyka przeciwzakrzepowa (drenaż limfatyczny, elewacja kończyny),
- ćwiczenia kontralateralne (ćwiczenia wykonuje się za pomocą zdrowej kończyny),
- ćwiczenia ipsilateralne (ćwiczenia wykonuje się za pomocą mięśni tej samej kończyny),
- ćwiczenia izometryczne,
- zabiegi z zakresu pola elektromagnetycznego (przenikają przez odzież, opatrunek gipsowy), które działają przeciwzapalnie, redukują obrzęki i wspomagają procesy regeneracji.
2. Wczesny okres po unieruchomieniu.
W tym czasie pacjenci mogą zmagać się z zanikami mięśniowymi, ograniczeniem ruchomości, obrzękiem. Celem rehabilitacji będzie powrót do jak najszybszej sprawności.
W zależności od stanu dobierane są metody fizjoterapeutyczne:
- wprowadzenie nowych ćwiczeń,
- mobilizacje stawów,
- mobilizacje tkanek miękkich,
- drenaż limfatyczny,
- zabiegi fizykalne: laseroterapia, krioterapia, elektroterapia.
3. Późny okres po unieruchomieniu.
Głównym celem rehabilitacji jest poprawa biomechaniki oraz eliminacja ewentualnie istniejących problemów zdrowotnych z wcześniejszych okresów. Ten etap charakteryzuje się:
- złożonymi ćwiczeniami funkcjonalnymi z większym obciążeniem,
- ćwiczeniami propriocepcji i równowagi.
Na każdym etapie rehabilitacji może wystąpić potrzeba zastosowania zaopatrzenia ortopedycznego:
- materac przeciwodleżynowy (dla pacjentów długo unieruchomionych w łóżku),
- balkonik,
- kule ortopedyczne,
- temblak,
- kamizelka Desolta,
- ortezy unieruchamiające (but pneumatyczny, but Baruka, ortezy na staw nadgarstkowy).
Sprzęt ortopedyczny powinien być dobrany przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę z uwzględnieniem zaleceń lekarskich. Prowadzenie fizjoterapii może odbywać się w gabinecie lub w domu pacjenta (mobilny fizjoterapeuta).
Rehabilitacja po złamaniu ⭐⭐⭐⭐⭐
Głosów 12
Tagi : rehabilitacja po złamaniu kości udowej Szczecin, rehabilitacja po złamaniu Szczecin