Jedną z wad postawy, którą obserwujemy w naszych gabinetach podczas badań posturalnych są skrzywienia boczne kręgosłupa. W zależności od stopnia zaawansowania takie zaburzenia postawy nazywamy postawą skoliotyczną lub skoliozą. Jest to zaburzenie osi kręgosłupa w 3 płaszczyznach (czołowej, strzałkowej i poziomej). Ważne jest wczesne zdiagnozowanie problemu, zwłaszcza u dzieci i młodzieży, u których możemy leczeniem zachowawczym zniwelować lub spowolnić postępowanie skrzywienia kręgosłupa.
Skoliozy mogą być wrodzone lub nabyte, o znanej lub nie etiologii. Do przyczyn możemy zaliczyć, m.in. przyjmowanie nagminnie nieprawidłowej postawy, brak ruchu, noszenie ciężkich tornistrów bądź toreb na jednym ramieniu. Zdarza się, że wada wynika z niewłaściwego ułożenia miednicy, np. w wyniku nierównej długości nóg, choroby stóp lub stawu biodrowego, a także jest skutkiem wad wrodzonych kręgosłupa, chorób mięśni lub układu nerwowego.
Widocznymi objawami są najczęściej :
- odstające łopatki
- asymetryczne ustawienie barków/łopatek
- asymetryczne ustawienie trójkątów talii
- asymetryczne ustawienie miednicy
- garb żebrowy
- wał lędźwiowy.
Najczęściej nieprawidłowości w postawie ciała obserwować można w etapach wzrostowych , czyli w przedziałach wiekowych :
– 7-9 r.ż.
– 12-15 r.ż.
Im szybciej zauważymy zachodzące zmiany w postawie tym lepsze rokowania.
Podczas diagnostyki posturalnej fizjoterapeuta ocenia postawę pacjenta, ruchomość stawów , tkliwość tkanek miękkich , a także sprawdza za pomocą maty pedobarograficznej obciążenia ciała oraz ustawienie środka ciężkości. W razie potrzeby zleca dodatkowe badania RTG w pozycji stojącej w celu weryfikacji ustawienie kręgosłupa.
Bardzo istotna jest sama profilaktyka. Poprzez leczenie zachowawcze rozumiane są wszystkie metody, które będą miały na celu korekcję ustawienia i poprawę równowagi mięśniowej. Zaliczamy do nich przede wszystkim indywidualnie dobrane ćwiczenia korekcyjne. Przy skoliozach jednołukowych stosuje się ćwiczenia asymetryczne. Podczas ćwiczeń należy skracać wybiórczo mięśnie strony wypukłej skrzywienia, a rozciągać przykurczone mięśnie po stronie wklęsłej. Natomiast skolioza dwułukowa jest bardziej problematyczna i dlatego wymaga bardzo dokładnej analizy. Niektóre przypadki wymagają noszenia specjalnych gorsetów ortopedycznych, naciskających na nasz kręgosłup lub ,gdy skolioza wynika z różnicy w długości kończyn, stosowanie wkładek ortopedycznych.