Wczesne wykrycie wad i deformacji w kręgosłupie, w klatce piersiowej czy w kończynach dolnych daje możliwość ich korekcji. Zaangażowanie fizjoterapeuty, rodziców i dziecka jest czynnikiem sprzyjającym w realizacji założonych celów.

Dzisiejszy tryb życia (mała aktywność sportowa, siedzący tryb życia, nadwaga) dzieci i młodzieży niestety w znacznym stopniu przyczynia się do powstawania wad postawy. Dlatego tak ważna jest profilaktyka stosowana w codziennym życiu .

Do elementów 24-godzinnego systemu przeciwdziałania wadom postawy należą:

1. SEN

Sen jest niezbędnym elementem prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Dzieci i młodzież powinny przesypiać odpowiednią ilość godzin, by rano ich organizm był wypoczęty i mógł skoncentrować się na stawianych im zadaniach.

Dzieci w wieku przedszkolnym powinny spać od 10-13 godzin. Dzieci w wieku szkolnym (6-13 lat)- 9-11 godzin, a nastolatkowie- 8-10 godzin.

Ważnym elementem dobrego snu jest zaprzestanie (zwłaszcza przez dzieci w wieku szkolnym) wszelkiej aktywności na forach społecznościowych, w grach komputerowych, czy oglądania telewizji co najmniej godzinę przed porą zaśnięcia.

Kolejny element dobrego snu to odpowiednio dostosowany do wieku i wagi dziecka materac. Nie może być ani za miękki, ani za twardy i powinien uginać się pod ciężarem ciała o ok 2-3 cm. Pod głową powinna znajdować się niewielka poduszka o takiej grubości, żeby wypełniała przestrzeń między barkiem a uchem (w pozycji leżenia na boku). Zalecane są profilowane poduszki ortopedyczne dobrane przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę. Nieodzownym elementem dobrego snu jest wietrzenie pokoju w każdą porę roku.

2. PORANNY ROZRUCH

Wbrew pozorom poranna gimnastyka jest bardzo ważnym elementem rozpoczęcia każdego dnia. Poranny rozruch powinien trwać ok 15 min i obejmować elementy obszernych, luźnych ruchów kończyn dolnych i górnych, oraz tułowia w różnych pozycjach. Jeżeli warunki domowe na to pozwalają warto wykonać trochę podskoków i biegów.

3. DOJŚCIE DO SZKOŁY

W dzisiejszych czasach dzieci i młodzież najczęściej są podwożone do przedszkola i szkoły przez rodziców samochodami. Warto wyjść wcześniej z domu, zaparkować samochód niekoniecznie przed drzwiami szkoły i przejść kilkanaście metrów żwawym krokiem i pooddychać głęboko świeżym powietrzem. Dzieci szkolne powinny pamiętać, że przejście nawet kilku kroków do szkoły  powinno odbyć się z prawidłowo założonym plecakiem na plecach.

4. UTRZYMANIE PRAWIDŁOWYCH POZYCJI W CIĄGU DNIA

Prawidłowa postawa ciała powinna być utrzymywana zarówno w pozycji stojącej jak i siedzącej (przy odrabianiu lekcji, przy pracy na komputerze), której ćwiczenia, po wcześniejszym instruktażu fizjoterapeuty,  warto zacząć z dziećmi już od najmłodszych lat. Zaleca się ćwiczenia korygowania pozycji stojącej i siedzącej przed lustrem.

Prawidłowa pozycja stojąca:

– tył głowy, łopatki, oraz pośladki powinny być ustawione w jednej płaszczyźnie

– głowa ustawiona w linii prostej bez odchylania jej do tyłu

– barki cofnięte i obniżone, utrzymane na tym samym poziomie

– łopatki ściągnięte do tyłu

– klatka piersiowa niewypchnięta nadmiernie do przodu

– brzuch wciągnięty

– miednica ustawiona w naturalnej pozycji, bez nadmiernego wypychania jej do przodu lub do tyłu

– kończyny dolne wyprostowane w stawach biodrowych i kolanowych (unikać należy przeprostów w stawach kolanowych)

– stopy w lekkim rozkroku

Prawidłowa pozycja siedząca:

– obręcz barkowa rozluźniona

– ramiona lekko cofnięte

– podbródek ustawiony równolegle do podłoża

– przedramiona oparte o blat ławki, biurka, stołu równolegle do podłoża

– pełne i symetryczne oparcie i obciążenie miednicy

– kończyny dolne zgięte w stawach biodrowych i kolanowych (w kolanach zgięte pod kątem 90-110 stopni, lekko poniżej linii bioder)

– podudzia równolegle do podłoża

– stopy oparte płasko na podłożu, lub najlepiej na podnóżku, który umożliwi oparcie stóp pod kątem 15-20 stopni

Prawidłowa pozycja siedząca przy odrabianiu lekcji i pracy na komputerze:

– prawidłowe biurko z oświetleniem padającym z lewej strony ( dla osób praworęcznych) i nie rażącym oczu. Wysokość biurka powinna być taka, by siedzące przy nim dziecko opierało się o blat przedramionami, a kręgosłup był wyprostowany, a barki ustawione poziomo

– prawidłowe krzesło powinno mieć regulowaną wysokość, nachylenie siedziska i regulowane oparcie sięgające do dolnych kątów łopatek i  dające wyraźne podparcie dla kręgosłupa

– górna krawędź monitora powinna znajdować się poniżej linii wzroku. Wzrok natomiast powinien padać na górną 1/3 część monitora. Ekran powinien być oddalony od oczu dziecka o około 0,5 metra.

5. ODŻYWIANIE

Odżywianie jest jednym ze znaczących elementów profilaktyki wad postawy. Dieta powinna być pełnowartościowa, bogata w produkty mleczne, białka pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, oraz w warzywa i owoce, dopasowana do wieku dziecka, jego aktywności ruchowej w ciągu dnia, a także do zaburzeń odżywiania: alergii pokarmowych, niedowagi lub nadwagi.

6. LEKCJE WF W SZKOLE, AKTYWNOŚĆ RUCHOWA POZA SZKOŁĄ

W dzisiejszych czasach ruch głównie nastolatków jest elementem deficytowym. Nie zwalniajmy dzieci z zajęć z WF z błahych powodów. Niech ruszają się, niech ćwiczą, niech wzmacniają swój gorset mięśniowy. Wszelka aktywność poza szkołą jest jak najbardziej wskazana- jazda na rowerze, rolkach, hulajnodze, pływanie, skakanie przez skakankę. Wszystko to co dziecko chce i jest w stanie zrobić. Każda aktywność ruchowa poprzedzona powinna być rozgrzewką, bo to uchroni dzieci przed niepotrzebnymi kontuzjami.